ทำความเข้าใจง่ายๆ เรื่อง ไฟ XENON

          ใครๆ ก็เคยได้ยินชื่อไฟ XENON ( ซี - น่อน ) หลายสื่อเคยนำเสนอ แต่อาจซับซ้อนจนงง บางคนเข้าใจ
ผิดว่า XENON สว่างมากจนแยงตา หรือเป็นของเล่นราคาแพงเพราะถ้าจะติดเพิ่มต้องจ่ายหลายหมื่น
บาท อ่านบทความที่ทำความเข้าใจได้ง่ายๆ เกี่ยวกับไฟ XENON ครับ

          ไฟ XENON ถูกนำมาใช้ในรถอย่างจริงจังเมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้ว เริ่มต้นจากในรถราคาแพงหลายล้าน
บาท ก็เริ่มขยับถูกนำมาในรถราคาถูกลง แม้กระทั้งรถปิกอัพบางยี่ห้อก็มีใช้ แต่ก็ยังไม่แพร่หลาย ถือว่ามีใช้
ในรถบางรุ่นเท่านั้น ถ้าไม่นับรถปิกอัพก็จะมีแต่รถคันละล้านกว่าบาทขึ้นไปที่มีใช้ไฟ XENON จึงเหมือน
เป็นระบบไฟพิเศษราคาแพง ยากที่จะได้ใช้ แต่ก่อนถ้าจะติดตั้งเพิ่มเติมก็ชุดละเป็นหมื่นบาท หลายคนจึง
รู้จักไฟ XENON เพียงผิวเผิน รู้แต่ว่ามีใช้ในรถราคาแพงและสว่างดี ส่วนการทำงานจริงเป็นอย่างไร หรือ
ติดตั้งเพิ่มได้ไหม จะรู้สึกว่าเป็นเรื่องไกลตัว

          ความแตกต่างจากฮาโลเจน ... คนในยุคนี้ คุ้นเคยกับหลอดไฟแบบฮาโลเจน หลอดแบบมีไส้ภายในบรรจุ
ก๊าซฮาโลเจน (ไม่ใช่เรียกเพี้ยนๆ แบบบางคนว่า หลอดไฮโดรเจน) ซึ่งแตกต่างแค่รายละเอียดด้านขนาด 
รูปทรงของฐาน ความสว่าง หรือจำนวนของไส้ โดยมีรหัสเรียก เช่น H1 H2 H3 H4 มีราคาตั้งแต่หลอดละ
50 บาท ไปจนถึงหลอดไฟของแต่ง ราคาหลอดละเป็นพันบาท เปรียบเทียบการทำงานแบบง่ายๆ ของ
หลอดฮาโลเจน ก็คือ หลอดไฟแบบมีไส้ จ่ายกระแสไฟฟ้าเข้าไป ทำให้ไส้ร้อนเปล่งแสงผ่านก๊าซที่ชื่อ 
ฮาโลเจนที่บรรจอยู่ในหลอดรอบตัวไส้ ถ้าหลอดแตกจนก๊าซรั่วหรือไส้ขาดก็เสีย รับไฟ 12 โวลต์ตรงๆ 
จากระบบปกติของรถ การเปิดให้สว่างก็แค่จ่ายกระแสไฟเข้าไฟแสงจะสว่างขึ้นอย่างฉับไว แบบเดียวกับ
ที่กะพริบไฟสูงหากยังงงให้นึกถึงหลอดไฟที่ใช้ในบ้าน เป็นหลอดกลมๆ ทรงคล้ายน้ำเต้า มีไส้ต่อไฟ
โดยตรงนั่นเอง แสงของไฟมักจะสว่างแบบอมเหลืองดูโปร่งๆ

          ส่วนหลอดไฟ XENON ภายในบรรจุก๊าซชื่อ XENON ไม่มีไส้โดยตรงแบบฮาโลเจน ทำงานคล้ายกับหลอด
ไฟนีออนที่ใช้ในบ้าน ต้องมีตัวแปลงและควบคุมกระแสไฟ เรียกว่า บัลลาร์ด เป็นกล่องคั่นระหว่างสายไฟ
ปกติ ก่อนต่อเข้าตัวหลอด แสงจะออกมานวลๆ การเปิดให้หลอด XENON สว่าง ตัวบัลลาร์ดจะสร้างกระแส
ไฟฟ้าระดับ 20,000 กว่าโวลต์ ส่งเข้าไปยังตัวหลอดเพื่อจุดในครั้งแรก และในอีกประมาณ 1-2 วินาที ก็จะ
ลดกระแสไฟฟ้าลงเหลือ 12 โวล์ต (หรือไม่กี่สิบโวลต์) ต่อเนื่องไป

          สรุปง่ายๆ ว่า ระบบไฟ XENON มีกระแสไฟเป็นหมื่นโวลต์ถูกสร้างขึ้นด้วยกล่องบัลลาร์ดในช่วงสั้นๆ เพื่อ
จุดหลอดให้สว่างเท่านั้น ต่อจากนั้นก็จะลดไฟลงมาเหลือไม่กี่สิบโวล์ตคงความสว่างไว้ตัวหลอด XENON 
จะต้องใช้เวลาประมาณ 1-2 วินาที กว่าจะสว่างเต็มที่หลังจากจุดครั้งแรก จึงทำให้ถูกใช้แต่หลอดไฟต่ำ
แต่ไม่ใช้กับไฟสูง เพราะสว่างไม่ทัน ถ้ามีการกะพริบไฟหรือเปิดไฟสูงในทันที ไฟ XENON ที่มีทั้งไฟต่ำ
และสูง จึงไม่ใช่เป็นการแยก 2 หลอดจุดหลอดใหม่ แต่ใช้หลอดเดียวต่อข้าง สว่างตลอด และใช้การเลื่อน
ตัวหลอดหรือตัวบัง ให้เปลี่ยนเป็นไฟต่ำหรือสูงได้ในหลอดที่สว่างตลอดอยู่หลอดเดียว

          สรุปง่ายๆ ก็คือ ฮาโลเจน คล้ายกับหลอดไฟกลมที่ใช้ในบ้าน ต่อไฟเข้าไปโดยตรงเลย ส่วน XENON 
คล้ายกับหลอดนีออนที่บ้าน ไม่มีไส้ และต้องมีตัวแปลงไฟหรือบัลลาร์ด ด้วยความโดดเด่นของไฟ 
XENON ว่า สว่างมีแสงขาวดีและมีราคาแพง จึงเป็นเหตุให้มีการใช้ชื่อ XENON ไปเรียกหลอดฮาโลเจน
แบบพิเศษหรือหลอดของแต่ง ที่มีความสว่างสูงกว่าปกติ หรือย้อมสีตัวเปลือกหลอดให้มีแสงไม่อมเหลือง
เป็นแสงเกือบขาวหรืออมฟ้า แต่ยังไงก็ไม่เหมือน XENON แท้ๆ โดยเป็นหลอดฮาโลเจน แต่พยามเรียกว่า
เป็น XENON นับว่าเมื่อไรเป็นหลอดฮาโลเจนของแต่งที่มีแสงสีขาว หรืออมฟ้าอมม่วง บางทีก็ถูกโมเม
เรียกว่า XENON เลย ทั้งที่คนที่เรียกยังไม่เข้าใจระบบ XENON จริงๆ ก็เป็นได้ ถ้าเป็นของราคาถูกยี่ห้อ
ทั่วไปหรือของไต้หวันก็อาจจะมั่วเรียกว่า XENON เลย แต่ถ้าเป็นยี่ห้อดัง อาจจะอายหน่อย เรียกเลี่ยงๆ 
ว่า XENON LOOKS หรือสารพัดประโยคที่จะหลอกให้เข้าใจผิดว่าเป็น XENON หลายคนจึงเข้าใจผิดว่า 
หลอดฮาโลเจนของแต่งที่สีขาวหรืออมฟ้า หรือสีแปลกๆ ราคาคู่ละหลายร้อยบาทหรือเป็นพันบาท คือ 
หลอด XENON ทั้งที่ไม่ใช่เลย

          จับผิดอย่างไรว่า เป็น XENON แท้หรือไม่ ... เมื่อไรที่เห็นหลอดไฟหรือชุดไฟที่อ้างว่าเป็น XENON หรือ
เปล่า ดูโดยใช้หลักการง่ายๆ คือ

1. ตัวหลอดเป็นทรงที่คุ้นเคยหรือเปล่า มีไส้ให้เห็นชัดเจนหรือเปล่า ถ้าใช่ก็เป็นหลอดฮาโลเจน ถ้าเป็น 
XENON จะซับซ้อนกว่าและมีช่วงหนึ่งเป็นตัวหลอดบรรจุก๊าซโล่งๆ

2. XENON ต้องมีกล่องบัลลาร์ดแปลงไฟ ขนาดประมาณเท่าฝ่ามือหนาครึ่ง ถึง 1 นิ้ว ถ้าต่อหลอดเข้ากับ
ไฟ 12 โวลต์โดยตรง แสดงว่าเป็นฮาโลเจนโดยรวมแล้วสังเกตุที่ระบบได้ว่ามีกล่องบัลลาร์ดหรือเปล่า 
ถ้าเป็นหลอดต่อไฟตรงล่ะก็ไม่ใช่ XENON แน่ๆ

          XENON สังคมพิพากษาว่าแยงตา ตัวร้ายบนถนน ... หลายคนเชื่อว่า เมื่อไรเป็น XENON แท้ แสงต้องแรง
สว่างจ้า และแยงตา รบกวนผู้อื่นอาจเป็นเพราะมีรถบางรุ่นที่ผลิตออกมาจากสายการผลิตแต่ผู้ขับขาดการ
ปรับตั้งที่ดี หรือตัวโคมสะท้อนมีการควบคุมการฉายที่ไม่ดีบางรุ่นเป็นปิกอัพ พอบรรทุกหนักแล้วหน้าเชิด 
ไฟยิ่งสูงขึ้นไปอีกผู้ขับยิ่งชอบเพราะมองได้ไกล โดยมองข้ามไปว่าจะไปแยงตาคนอื่นไหมรวมถึงรถที่
เปลี่ยนไฟฮาโลเจนที่มีความสว่างสูงๆ สีขาว อมฟ้า อมม่วง ใส่ในจานฉายเดิม โดยอ้างว่าเป็นหลอด 
XENON อีกทั้ง ยังไม่ปรับตั้งมุมฉายให้กดลง ก็เลยแยงตาคนอื่น

          คนทั่วไปเมื่อได้ยินคำว่า XENON ก็คิดไปก่อนเลยว่า ในเมื่อไฟ XENON มีราคาแพง และมีความพิเศษใน
ตัวเอง ไม่งั้นจะใส่ในรถราคาแพง หรือรถรุ่นใหม่ๆ ให้เสียเวลาพัฒนาไปทำไม หลายคนคิดว่า XENON จะ
ต้องแยงสายตาคนเสมอ พิพากษากันเสร็จสรรพ ทั้งที่คนส่วนใหญ่ยังไม่รู้จักระบบไฟ XENON คิดแต่ว่า
เมื่อไรเป็น XENON แล้วแสงต้องแรงแยงสายตาแน่ๆ เพราะเคยเจอมากับตัวเองบนถนน กับรถรุ่นที่มีปัญหา
ซึ่งบังเอิญว่าเป็นรถราคาไม่แพง จึงมีขายออกมาใช้กันเยอะ

          ส่วนรถที่ไฟ XENON ไม่แยงตา ก็มักจะเป็นรถคันละหลายล้านบาท XENON เป็นอีกระบบไฟส่องสว่างที่
ต่างจากฮาโลเจน ในกลุ่มของ XENON เองก็แยกย่อยเป็นหลายระดับความสว่าง และออกหลายโทนสี มี
ไม่ต่ำกว่า 5-10 รุ่นของประสิทธิภาพหลอด มีตั้งแต่สีอมเหลืองๆ ส้มๆ คล้ายฮาโลเจนไปจนถึงอมฟ้าอม
ม่วงเลย 

          ส่วนการแยงสายตา ส่วนใหญ่ไม่ได้อยู่ที่ตัวหลอด เพราะตัวหลอดก็มีใช้มีขายหลายค่าความสว่าง ไม่ใช่
หลอดติดตั้งอยู่ลอยๆ แสงจะพุ่งออกมาได้ ต้องอาศัยจานสะท้อน ถ้าออกแบบจานสะท้อนมาดี มีการ
ควบคุมการกระจายของแสงได้ดี ตัดขอบแสงไม่ให้กระจาย การการรวมแสง (เช่น มีเลนส์โปรเจคเตอร์) 
และมีการปรับตั้งมุมกดดี ถึงตัวหลอดจะมีแสงแรง แต่ก็อาจจะไม่แยงสายตาก็เป็นได้

          XENON เป็นระบบไฟหน้าซึ่งไม่ถือว่าใหม่ในยุคนี้แล้ว เพราะมีการใช้แพร่หลายมากขึ้นเรื่อยๆ อีกไม่เกิน 
5 ปี  เกินครึ่งของรถใหม่น่าจะเป็นไฟ XENON 

Credit :  Lek Dragon